Wat is een bedrijf precies? Wat vormt de waarde ervan? Inschrijving in het handelsregister, materiële activa (gebouwen, machines, uitrusting, enz.), geld op rekeningen, mensen, knowhow, contractuele relaties met partners, gegevens.
Al deze activa moeten door het bedrijf worden beheerd om zijn welvaart op de lange termijn te garanderen. Een essentieel onderdeel van de zorg is het labelen, vastleggen, beschrijven en kwantificeren van bezittingen. Bij de beschrijving dient tevens een registratie van de verbanden tussen de activa te worden opgenomen. Stropdassen houden het geheel bij elkaar. Ze geven context en richting aan assets. Deze documenten vormen een denkbeeldig beeld van het bedrijf: een model of modellen. Soms zijn de modellen zelfs het meest waardevolle aan het bedrijf, omdat vanuit deze denkbeeldige voetafdruk het hele bedrijf kan worden gereconstrueerd en gered in geval van existentiële problemen. Een denkbeeldig beeld kan ‘van persoon op persoon’ worden overgedragen. Het bedrijf kan dus nieuw leven worden ingeblazen door totaal andere mensen dan degenen die het oorspronkelijk leidden, zelfs met een verschuiving in tijd of ruimte. Informatie in de vorm van modellen waarborgt de onafhankelijkheid van het bedrijf ten opzichte van specifieke personen. Ze verhogen dus de waarde van het bedrijf wanneer het wordt verkocht. Dit komt omdat ze het risico op waardeverlies voor beleggers verkleinen wanneer specifieke werknemers vertrekken.
Hoe zien de modellen er in werkelijkheid uit? Het zijn meestal tekst-grafische documenten, waarin verschillende aspecten van de genoemde activa worden vastgelegd. En niet alleen hun huidige staat, maar ook ontwikkelingen in het verleden en toekomstige intenties en doelen. Modellen omvatten documenten die beschrijven wat het bedrijf wil doen (productiedocumentatie), hoe het wil slagen op de markt (verschillende bedrijfsmodellen), architecturen van interne middelen (plannen van gebouwen, productielijnen, IT-architectuur), verdeling van activiteiten (procesprocessen). modellen), plannen voor de realisatie van hun intenties (projectplannen) en niet in de laatste plaats financiële modellen.
Sommige documenten zijn zelfs verplicht. Bijvoorbeeld financiële overzichten, die het bedrijf zelfs moet indienen bij de overheidsinstanties. Sommige zijn vrijwillig door het bedrijf gemaakt. Natuurlijk kost het maken en onderhouden van modellen iets. Uiteraard zal elk bedrijf eerst beginnen met verplichte gegevens/documenten en, afhankelijk van de beschikbare bronnen, vervolgens overgaan tot de optionele gegevens, die vanuit zijn oogpunt steeds minder belangrijk (nuttig) zijn.
Financiële modellen, procesmodellen, richtlijnen, managementdocumentatie bevinden zich vaak in de staart van het denkbeeldige peloton.
Tegelijkertijd zijn modellen niet voor één doel bedoeld. Meervoudig bruikbaarheid verhoogt hun waarde. Ze willen gezien worden door investeerders, klanten (diverse “ISO”-certificeringen), regelgevende instanties, banken bij het aanvragen van leningen, werknemers (bij het onboarden of promoten van werknemers).
Er moet een duidelijke continuïteit tussen de modellen zijn, zodat de onderlinge consistentie kan worden gecontroleerd.
Het nut (voordeel) van modellen manifesteert zich in verschillende richtingen: enerzijds in het besparen van hulpbronnen (zelfs als het creëren ervan zelf iets kost), in het verbeteren/ontwikkelen van werkactiviteiten en in het verminderen van risico’s.
Dit brengt ons bij de centrale vraag of businessmodellering de moeite waard is. De nauwkeurigheid van de berekening zal altijd afhangen van de betrouwbaarheid van de waarden die in de formule worden ingevoerd, wat eerlijk gezegd in de meeste gevallen discutabel zal zijn. In veel gevallen zullen we ons alleen moeten verlaten op het vergelijken van grenswaarden. Op het eerste gezicht lijkt het misschien weinig, maar de praktijk leert dat het vaak voldoende is om de juiste beslissing te nemen.
Modellen zijn een voorwaarde voor management. Ze verenigen communicatietaal en visie op de problematiek, visualiseren veranderingen, ondersteunen de meetbaarheid. En zoals we weten, kun je niet rijden zonder te meten.
Een goede praktijk kan zijn om de activiteiten op te schrijven (en we hebben al een model) waaraan bedrijfsmiddelen (tijd en geld) worden besteed, te kwantificeren hoeveel er wordt uitgegeven en te kijken of het bestaan van een model deze middelen niet zou besparen. Of dat het bestaan van een bepaald model niet zou bijdragen aan het verbeteren van de kwaliteit van de resultaten van de gegeven activiteit en het verbeteren van de communicatie binnen het bedrijf. Een speciaal geval is de situatie waarin we een bepaalde activiteit niet eens uitvoeren en het gebruik van een geschikt model het mogelijk zou maken om deze überhaupt uit te voeren. Een voorbeeld uit de praktijk? Als onderdeel van de discussies over de toestand van de Tsjechische sport in het licht van de mislukkingen op de Olympische Spelen van 2024, zegt voormalig atleet Lubenský dat sportfunctionarissen niet in staat zijn de resultaten en investeringen in individuele sporten kritisch te analyseren en een kritische analyse voor te bereiden met een voorgestelde oplossing. . Ze hebben er gewoon niet het juiste gereedschap voor: modellen.
Een ander goed hulpmiddel is jezelf vragen stellen over belangrijke zaken voor het bedrijf. Hoe wordt het gedocumenteerd:
Elk record dat een antwoord geeft, is een model. Hoe goed/efficiënt functioneer ik zonder deze modellen?
Waar zijn de kosten dan mee vergeleken? Laten we eens kijken naar enkele praktische voorbeelden van waarden waarmee de kosten voor het maken van modellen kunnen worden vergeleken.
HR-professionals, b.v. berekende dat de werving en opleiding van een junior werknemer in Tsjechië tot 150.000 CZK per persoon kost. In de VS wordt deze geschat op 20.000 USD. Het gemiddelde salaris van een werknemer in Tsjechië bedraagt CZK 45.000 (2023), in Nederland € 3.500, in Duitsland € 2.700 en in Oostenrijk € 2.800.
Zonder modellen wordt de introductie van eventuele veranderingen, inclusief de implementatie van nieuwe informatiesystemen, aanzienlijk duurder. Voor het eerst ontbreken essentiële functionaliteiten in de systemen of werken ze anders dan de gebruiker zou vermoeden. Er zijn bekende gevallen van de introductie van openbare IS (bijvoorbeeld in Tsjechië in 2024 een nieuwbouwprocedure of toelatingsexamens voor middelbare scholen), maar ook particuliere bedrijven zijn zich zeer goed bewust van het probleem. Ruim een derde van de projecten eindigt met een aanzienlijke budgetoverschrijding of operationele problemen met het eindproduct. De kosten (niet alleen directe financiële, maar ook beperkingen op de werking van de organisatie) zijn in sommige gevallen astronomisch.
Een ander voorbeeld van veranderingen kan de poging zijn om geld te besparen en de omvang van het bedrijf te verkleinen. Bijvoorbeeld middenmanagement afschaffen. De zogenaamde golf Unbossing is tegenwoordig over de hele wereld erg populair. Maar een dergelijke stap kan het ene bedrijf ten goede komen en het andere schaden. Hoe schade voorkomen? Probeer in de toekomst te kijken en de veranderingen te modelleren.